Wat is Vipassana Meditatie?

Vipassana meditatie is een ontdekkingstocht, die met gesloten ogen wordt gemaakt. Het doel van de reis is transformeren naar een beter leven. Vipassana betekent letterlijk: “de dingen zien zoals te werkelijk zijn”, in zijn authentieke staat. Het is een eeuwenoude meditatietechniek, 25 eeuwen geleden ontdekt in India door Siddharta Gautama, beter bekend als Boedha. Inmiddels zijn er duizenden verhalen over zware criminelen die hun leven drastisch verbeteren als gevolg van toewijding aan Vipassana. Hoe is dit mogelijk?

Jouw emoties worden niet bepaald door gebeurtenissen in de buitenwereld

Je continue bewust zijn van fysieke sensaties in je hele lichaam is de basis van Vipassana Meditatie. Elke geur, beeld, geluid, aanraking en smaak die tot ons komt, creëert een sensatie in ons lichaam. Vipassana laat je ervaren dat emoties als blijdschap, verdriet, genot en afkeer niet tot stand komen door gebeurtenissen in de buitenwereld, maar dat het een vaak nog onbewuste reactie is op plezierige of onplezierige sensaties in het lichaam. Door Vipassana te beoefenen wordt je bewust van deze reacties waarna je leert niet te reageren op sensaties en hier gelijkmoedig onder te blijven.

De Vipassana meditatietechniek

De eerste dagen tijdens een 10-daagse Vipassana Meditatie zijn bijna altijd het zwaarst. Van mijn drie kamergenoten zijn er twee na dag vijf alweer vertrokken. Ook bij mij is deze gedachte naar boven gekomen. Het voelt alsof je voor 10 dagen een gevangenen bent met een vast slaap- eet- en meditatieritme waarbij absolute stilte is vereist. Praten is dus niet toegestaan.

Vipassana dag 1 en 2

Op dag 1 is alles nieuw en probeerde ik grip te krijgen op het ritme. Dit is zeer lastig, omdat de tijd zooo langzaam gaat. Hierdoor was dag twee voor mij een hel. Mijn geest schreeuwde uit: ‘weg hier, ik heb hier niks te zoeken, waarom zou ik dit willen doen, dit is niks voor mij, ik heb dit niet nodig etc. etc.’ Vanuit alle invalshoeken probeerde mijn geest een excuus te vinden om weg te gaan. Het is niet gemakkelijk, de mentale gevangenis van je geest die onophoudelijk blijft ‘denken’, maar het wordt beter.

Vipassana dag 3

Op dag drie concentreer je nog steeds enkel en alleen op het gebied waar je ademhaling in en uit gaat, je neusgaten. Na drie dagen (30 uur meditatie), wordt je geest zeer sensitief en ontstaan er allerlei sensaties rond dit gebied: prikkelingen, jeuk, warmte, druk, kloppingen. Je wordt je ZEER bewust van de sensaties in je lichaam en ervaart ze zoals nooit tevoren. Vanaf dit moment ben je klaar om Vipassana te beoefenen, dat gebeurt vanaf dag 4.

Vipassana dag 4 tot 10

Je leert om alle sensaties waar te nemen in je lichaam. Het enige wat je doet is observeren, je handelt er niet naar. De sensaties kunnen plezierig zijn of juist heel naar. Je blijft er objectief en gelijkmoedig naar kijken, met de wetenschap dat ze komen en gaan. Heb je jeuk of pijn tijdens het mediteren, dan laat je dit dus zo zijn. Op deze manier wordt de wet van vergankelijkheid je aangeleerd. Niet intellectueel, maar door ervaring.

Overal waar wij ons aan hechten ontstaat lijden

Alles heeft namelijk te maken met vergankelijkheid in het leven; relaties, gezinnen, succes, werk, en ons eigen lichaam natuurlijk. De periode kan korter of langer zijn, maar alles is onderworpen aan deze wetmatigheid. Werkelijk alles.

Alles gaat dus voorbij. En als wij, als mensen, hechten aan iets dat onvermijdelijk vroeg of laat voorbij gaat, dan lijden we vrijwillig zodra dat iets opeens voorbij is. We accepteren wel dat een bos bloemen na een week begint te verwelken, maar vaak niet dat we zelf ook zullen verwelken en dood gaan, maar zo zit het hele leven nu eenmaal in elkaar. Hetzelfde geldt voor de gebeurtenissen in je leven.

Hoe goed of slecht het ook in je leven gaat, het is slechts tijdelijk. Vipassana meditatie leert je hier gelijkmoedig onder te blijven. Door de wet van vergankelijkheid in jezelf te integreren kun je objectief naar gebeurtenissen in je leven kijken zonder er gehecht aan te raken of er een afkeer voor te ontwikkelen. Gelijkmoedigheid is dus zeer belangrijk voor onthechting en voorkomt onnodig lijden in het leven. Vipasanna meditatie leert je objectief de observator te zijn van alle sensaties in je lichaam zonder hier een oordeel over te hebben. Met de wetenschap dat emoties ontstaan door reacties op sensaties in je lichaam, kun je dit dus met deze techniek leren beheersen. Zo heeft Boedha uiteindelijk zijn verlichting gevonden.

Verlichting is dus niet iets wat alleen voor heiligen of monniken is weggelegd, maar voor een ieder van ons. Verlichting is niets meer dan het ontdekken van de ‘IK-leugen’ of ego illusie, het ontmaskeren van het onjuiste gevoel van ‘dit is wie ik ben’. Een fictief karakter tot stand gekomen door conditionering van de geest.

Echte wijsheid komt tot stand door kennis EN toewijding

Ik ben iemand die zich graag continue blijft ontwikkelen. Kennis opdoen is voor mij een soort van verslaving geworden. Echter ben ik er achter gekomen dat kennis zonder toewijding geen echte wijsheid voortbrengt. Het is alsof je de ogen hebt, maar niet de benen…
Je ziet hoe mooi en effectief de leer van Boedha is en weet het intellectueel en academisch mooi te verwoorden, maar zonder het pad te bewandelen, blijft het een ‘mind thing’. Dit is intellectuele wijsheid en geen geïntegreerde wijsheid of wijsheid door ervaring. Mijn taak en uitdaging is om telkens dit valse ‘ik gevoel’ te herkennen omdat ook mijn mentale gewoonten en valse ‘ik identificaties’ niet zomaar verdwijnen.

De andere kant van de medaille zie je trouwens ook heel vaak in religieuze of spirituele kringen. Wel de benen hebben maar niet de ogen. Je bewandelt een pad omdat een priester, sjamaan, imaan of guru zegt dat het het juiste is om te bewandelen. Je bid vijf keer per dag of neemt deel aan diverse spirituele workshops, maar hebt geen idee wat of waarom je dit aan het doen bent.

Deze manier van leven zal je nooit bevrijding kunnen geven. Nogmaals, echte wijsheid komt tot stand door kennis EN toewijding.

Het Boeddhisme is geen religie maar een universele leer

Vipassana is de leer van de Boeddha. Het mooie van het Boeddhisme vind ik dat het universeel is en voor iedereen toegankelijk. Een christen, jood, moslim en hindoe kunnen allemaal gebruik maken van deze levenswijsheid omdat het geen dogma in zich heeft en voor iedereen toepasbaar is. Verder staat persoonlijke ervaring centraal en hoef je dus niets te geloven, maar kan en mag je het zelf ervaren. Wijsheid doe je immers op door eigen ervaring.

Bevrijd jezelf uit de mentale gevangenis van je geest

Na deze 10 dagen van intensieve Vipassana meditatie besef ik me dat we allemaal gevangenen zijn van onze geest, of we nu een Vipassana cursus aan het doen zijn of niet. Levenslang zitten we gevangen in onze eigen geest. We zoeken allemaal naar vrijheid maar we worden gegijzeld door angsten, wensen, verlangens, boosheid en verdriet. Zolang we de realiteit in ons zelf niet kunnen of willen ervaren, zullen we blijven lijden. Wanneer bijvoorbeeld boosheid, haat of nijd zich bij je voordoet, verlies je direct je vrede, balans en harmonie in je geest, De persoon naar wie dit gericht is, zal pas later de pijn voelen. Het eerst slachtoffer dat ben je zelf. Door dit te ervaren, wil je niks liever dan je geest zuiveren. Vipassana is hierbij een uitstekende ‘tool’.

Het verwijderen van oude conditioneringen van de geest en het trainen van de geest om gelijkmoediger te zijn met elke ervaring die je hebt is namelijk de eerste stap naar werkelijk geluk in je leven. En is dat niet waar het allemaal om draait?

Voor degene die interesse hebben in een Vipassana Retraite, kijk op: dhamma.org

Afsluitend met de woorden van Boeddha:

In plaats van mensen te laten bekeren van de ene religie naar de andere religie, zouden we mensen moeten bekeren van ongeluk naar geluk, van dienstbaarheid naar bevrijding en van wreedheid naar compassie.

Spirituele groei als onderdeel van holistische gezondheid

Met ons holistische gezondheidsplatform delen we gratis gezondheidsnieuws.

We delen over onze spirituele avonturen, gaan in op hoe je voeding als medicijn kunt inzetten, delen tips voor mentale gezondheid en delen insights over natuurlijk genezen.

Uit eigen ervaring, maar ook zeker van onze leden uit de holistische gezondheidsschool, weten we dat optimale gezondheid en ultiem levensgeluk een logisch gevolg zijn wanneer alle belangrijke pijlers in balans zijn.

Nog te vaak zien we dat de rol die mentale gezondheid in het totale gezondheidsplaatje onderschat wordt.

In onze missie om Nederland het gezondste land ter wereld te maken kijken we vanuit een holistische aspect waarbij fysieke gezondheid, mentale gezondheid, spirituele ontwikkeling en voeding in balans gebracht worden.

Lees meer over de holistische gezondheidsschool van Leef Bewust Nederland