Als je vertelt dat je yoga beoefent, denken veel mensen dat dat gaat om een uurtje ‘gymnastiekles’ per week. Jammer, want yoga is zoveel meer dan dat! Natuurlijk is het fijn om te rekken en strekken, tijd vrij te maken voor jezelf en aandacht te geven aan je lichamelijke conditie. Maar yoga houdt niet op bij dat ene uurtje yogales of de paar zonnegroeten die je ’s morgens bij het opstaan doet. Yoga beoefen je 24 uur per dag, een heel leven lang.
Asana’s
Het aannemen van asana’s (houdingen) in een opeenvolgende reeks is slechts een klein onderdeel van de complete yogafilosofie. Het is wel één van de eerste uitgangspunten: door je bewust te worden van je lichaam, creëer je ook inzicht in de werking van je geest.
Niet voor niets ervaren veel mensen tijdens yogalessen voor het eerst in hun leven hoe druk het is hun hoofd, hoeveel ze van zichzelf moeten en hoe moeilijk het is om écht aandachtig te zijn.
Yoga is in die zin al een confrontatie met jezelf en daagt je uit om je verder te ontwikkelen. Maar toch gaat het ook over ontwikkeling op andere gebieden. Het complete yogastelsel werd rond 200 voor Christus voor het eerst vastgelegd door de yogi Patanjali. Hij zag yoga als een samenhangend systeem en bundelde de kennis die tot dan toe bekend was tot één geheel: de acht stappen van Patanjali.
Acht stappen van Patanjali
- Volgens Patanjali begint yoga met bewustwording van je gedragspatronen, vaste overtuigingen en vooroordelen (eerste stap). Je krijgt inzicht in jouw plaats ten opzichte van de buitenwereld. Als je dit inzicht op een juiste manier ontwikkelt, houd je je aan vijf regels: geweldloosheid, waarheid, niet stelen, kuisheid en niet begeren.
- Als je je hierin voldoende ontplooit, ga je vanzelf ook inzicht ontwikkelen in vijf individuele waarden (tweede stap). Deze hebben niet zozeer betrekking op jouw band met de buitenwereld, maar gaan over je innerlijke beleving. Deze vijf waarden zijn: reinheid, tevredenheid, inzet, zelfstudie en overgave.
- Pas na deze eerste twee stappen volgt het oefenen van de asana’s (derde stap). Door het oefenen van de asana’s activeer je energetische lijnen in je lichaam. In spreektaal: je komt in een flow.
- Na deze eerste drie stappen volgen nog vier stappen met betrekking tot ademhaling, terugtrekken, focus en meditatie tot je bij het uiteindelijke doel van yoga komt (de achtste stap): het ervaren van éénheid. Je ego lost op en jouw bestaan valt samen met het hele universum.
Uiteraard vinden deze stappen in een mensenleven niet in chronische volgorde plaats. Zo is het leven niet. Zelf heb ik tijdens intensieve yogatrainingen in het buitenland het overweldigende gevoel van éénheid mogen ervaren, maar bij thuiskomst blijkt het nog steeds soms moeilijk om af te zien begeerte. Toch is het belangrijk inzicht te creëren in dit pad, omdat het gaat over volledige ontwikkeling. Alleen als je dit op zielsniveau begrijpt, kun je als yogi of yogini een geïntegreerde persoonlijkheid ontwikkelen. Als je ergens nog blijft vasthouden aan oude gedragspatronen, mis je toch de essentie.
Yoga als levensweg
Gelukkig hebben we een leven lang om Yoga als levensweg te beoefenen. Niet alleen tijdens de yogales of thuis op je matje, maar overal, de hele dag door. Leer jezelf te reflecteren: is mijn gedrag in lijn met de regels die ik als yogi of yogini nastreef? Ben ik eerlijk naar anderen en mezelf toe? Handel ik vanuit respect? Lukt het mij om tevreden te zijn (ook als de dingen niet altijd gaan zoals ik wil)? Kan ik mij 100% inzetten?
Op deze manier verwordt yoga tot een zoektocht die niet eindigt bij een perfecte boomhouding of kopstand.
