We maken het allemaal wel mee dat we ons schamen, dat we ons niet goed genoeg voelen. Dat we vinden dat we tekortkomingen hebben, het niet waard zijn om lief te hebben en denken dat we iets moeten doen om goedkeuring te ontvangen. Niets liever willen we dit gevoel omzeilen door ons anders voor te doen dan wie we werkelijk zijn. Of door ons schild te gebruiken en de strijder- of slachtofferrol in te nemen. Echter is het omgekeerde, kwetsbaarheid tonen, het meest moedige wat je kunt doen in deze situaties, maar realiseren we ons dit wel?
De illusie van perfectie
Het streven naar perfectie is een illusie. Het streven naar net dat beetje extra om je goed genoeg te voelen is een illusie. We doen er alles aan om die kwetsbaarheid maar niet te hoeven tonen of te voelen. Maar we weten beter. Dat is niet de werkelijkheid en dat zal het ook nooit zijn. Het leven is een dynamisch proces van vallen en op staan, van ups & downs. We maken het allemaal mee en we kunnen er niet altijd iets aan doen om het te voorkomen. De realiteit is dat je nooit die perfecte persoon zou kunnen worden.
Weet je waarom? Je bent al goed genoeg, precies zoals je bent, inclusief je imperfecties. En om ernaar te streven is het najagen van een droom die nooit werkelijk zal worden als je jezelf niet kunt accepteren. Je bent écht goed zoals je bent. Je hoeft je niet te schamen voor je tekortkomingen. We kunnen vanuit de gedachten ‘ik ben goed genoeg’, meer bereiken dan het streven naar perfectie. Het gaat om wie we werkelijk zijn. De ervaring dat we niet kunnen zijn wie we zijn geeft de meeste stress. En dat willen we juist niet.
Kwetsbaarheid tonen: laat je ware gezicht zien
We worden continue belemmerd door de verwachtingen van de maatschappij waardoor we ons niet goed genoeg voelen, waardoor we niet meer ons eigen pad durven te volgen, waardoor we ons schamen voor onze tekortkomingen. Om ons werkelijke zelf te kunnen zijn moeten we ons kwetsbaar op durven stellen, ons ware gezicht tonen. Als we dit doen, komen we als mens dichter tot elkaar. Ons leven wordt liefdevoller, vrijer en gelukkiger.
Vind we het zelf ook niet fijn en stiekem ook dapper als de ander zich kwetsbaar op durft te stellen? En dat is nu precies de plek waar kwetsbaarheid ons samenbrengt. Ons schaamte blootleggen bij de mensen in ons leven. Die duistere gevoelens van ‘niet genoeg’ bestralen met fel daglicht, zodat ze verdwijnen. Zulke kwetsbaarheid vraagt moed en kracht. Dat heeft zeker niets te maken met zwakte.
Het idee dat kwetsbaarheid hetzelfde is als zwakte is de meest wijdverbreide mythe over kwetsbaarheid, en tegelijk ook de gevaarlijkste. Zwakte is dat je blijft hangen in schaamte maar om kwetsbaarheid te tonen hebben we grote moed nodig. In een wereld waarin gevoelens van schaarste en schaamte de overhang hebben en angst onze tweede natuur is geworden, is kwetsbaarheid tonen revolutionair. Als het ons lukt om ons open te stellen, om schaamte op te lossen en kwetsbaar te durven zijn bij de mensen om ons heen, dan zullen we echt met mensen kunnen verbinden. Dan gaan onze relaties naar een veel hoger niveau en dan verdwijnt de pijn.
Stel je grenzen, verander je gedrag en zorg voor jezelf:
- Leer je gevoelens echt te voelen en blijft alert op verdovingsgedrag (koffie, zoetigheid, roken, alcohol maar ook tv kijken, overmatig sporten etc.).
- Sta eens stil bij jezelf en leer deze ongemakkelijke emoties te omarmen, ze zijn van jou.
- Wees vriendelijk voor jezelf. Dat wil zeggen, dat je warm en begripvol op jezelf reageert wanneer je lijdt, faalt of een gevoel van tekortschieten ervaar, in plaats van je pijn te negeren of jezelf te kwellen met zelfkritiek.
Bezield ouderschap
Alhoewel ik zelf nog geen kinderen heb, spreekt onderstaand manifest voor bezield ouderschap uit het boek: De kracht van kwetsbaarheid door Brené Brown, mij zeer aan. Het is een mooie spiegel over hoe we bezield in het leven kunt staan.
‘‘Ik wil jou, mijn kind, bovenal laten weten dat ik van je hou en dat je die liefde waard bent. Dat wil ik je leren met mijn woorden en daden; door mijn lessen over liefde te verpakken in de manier waarop ik met jou en met mezelf om ga. Ik wil je leren de wereld tegemoet te treden vanuit een goed gevoel van eigenwaarde. Ik wil je leren dat je liefde, verbondenheid en geluk waard bent doordat ik zelfcompassie aan de dag leg en mijn eigen imperfecties omarm. We zullen in ons gezin moed tonen door betrokken te zijn, onszelf te laten zien en ons kwetsbaar op te stellen. En door de verhalen over onze worstelingen en overwinningen met elkaar te delen. Er zal bij ons thuis altijd ruimte zijn voor beide zijden van de medaille.
We zullen je compassie bijbrengen door eerst compassie voor onszelf te tonen en vervolgens voor elkaar. We zullen grenzen stellen en respecteren; we zullen inzet, hoop en doorzettingsvermogen stimuleren. We vinden rusten en spelen belangrijk in ons gezin, en nemen daar de tijd voor. Je zult leren verantwoordelijkheid te nemen voor je daden en respect te hebben voor anderen door te zien dat ik het goedmaak als ik iets verkeerd heb gedaan, en door te zien dat ik vraag om wat ik nodig heb en praat over hoe ik me voel.
Ik wil dat je geluk kent, dus we zullen samen dankbaarheid beoefenen. Ik wil dat je geluk ook voelt, dus we zullen samen leren ons kwetsbaar op te stellen. Wanneer je wordt overvallen door onzekerheid en een gevoel van schaarste, dan kun je terugvallen op het vertrouwen waarvan ons dagelijks leven doortrokken is. We zullen samen huilen en samen stilstaan bij angst en verdriet. Ik zal de neiging voelen de pijn voor je op te vangen, maar in plaats daarvan zal ik naast je komen zitten en je leren pijn te ervaren. We zullen lachen, zingen, dansen en creëren. We mogen altijd onszelf zijn bij elkaar. Wat er ook gebeurt, je hoort er hier altijd bij. Het beste geschenk dat ik je kan meegeven op je bezielde reis, is zelf met hart en ziel te leven en grote moed te tonen.
Mijn lessen, liefde en voorbeeld zijn niet perfect, maar ik zal je in elk geval wel mijzelf laten zien, en altijd zorgvuldig omgaan met het geschenk jou te mogen zien. Jou werkelijk diep vanbinnen te mogen zien.’’