Selenium heeft het afgelopen jaar best veel aandacht gekregen. Deze geweldige voedingsstof is namelijk van vitaal belang voor je gezondheid. Selenium is zelfs een essentieel mineraal, wat betekent dat je het via voeding tot je neemt. Het is slechts in kleine hoeveelheden nodig, maar speelt een grote rol bij belangrijke processen in je lichaam. Bijvoorbeeld voor je stofwisseling en schildklierfunctie. In dit artikel delen we zeven gezondheidsvoordelen van selenium die ondersteund worden door de wetenschap.
1. Selenium werkt als een krachtige antioxidant
Antioxidanten zijn verbindingen in voedingsmiddelen die cel beschadiging door vrije radicalen voorkomen. Vrije radicalen zijn normale bijproducten van processen zoals de stofwisseling die dagelijks in je lichaam worden gevormd.
Ondanks dat ze een slechte reputatie hebben zijn vrije radicalen essentieel voor je gezondheid. Ze vervullen namelijk belangrijke functies, waaronder het beschermen van je lichaam tegen ziekten. Zaken als roken, alcoholgebruik en stress kunnen echter een overmaat aan vrije radicalen veroorzaken. Dit leidt tot oxidatieve stress die gezonde cellen beschadigt (1).
Oxidatieve stress is in verband gebracht met chronische aandoeningen zoals hartaandoeningen, de ziekte van Alzheimer en kanker, evenals vroegtijdige veroudering en het risico op een beroerte (2, 3, 4, 5, 6).
Antioxidanten zoals selenium helpen oxidatieve stress te verminderen door het aantal vrije radicalen onder controle te houden (7). Ze werken door overtollige vrije radicalen te neutraliseren en cellen te beschermen tegen schade veroorzaakt door oxidatieve stress.
2. Selenium kan risico op bepaalde vormen van kanker verminderen
Naast het verminderen van oxidatieve stress, kan selenium het risico op bepaalde vormen van kanker helpen verlagen. Dit wordt toegeschreven aan het vermogen van selenium om DNA-schade en oxidatieve stress te verminderen, je immuunsysteem te stimuleren en kankercellen te vernietigen (8).
Een overzicht van 69 onderzoeken met meer dan 350.000 mensen liet zien dat een hoog gehalte aan selenium in het bloed geassocieerd was met een lager risico op bepaalde soorten kanker, waaronder borst-, long-, colon- en prostaatkanker (9).
Interessant is dat dit effect alleen werd geassocieerd met selenium verkregen via voedsel, dus niet met supplementen. Sommige onderzoeken suggereren echter dat suppletie met selenium bijwerkingen kan verminderen bij mensen die bestralingstherapie ondergaan.
Een andere studie toonde aan dat orale seleniumsupplementen de algehele kwaliteit van leven verbeterden en de door straling veroorzaakte diarree bij vrouwen met baarmoederhals- en baarmoederkanker verminderden (10).
3. Selenium kan beschermen tegen hartaandoeningen
Een laag seleniumgehalte is in verband gebracht met een verhoogd risico op hartaandoeningen. Een dieet dat rijk is aan selenium kan dus helpen om je hart gezond te houden.
In een analyse van 25 observationele onderzoeken werd een toename van 50% van het seleniumgehalte in het bloed geassocieerd met een afname van 24% van het risico op hartaandoeningen (11).
Eén van de belangrijkste risicofactoren van hartaandoeningen zijn ontstekingen in het lichaam. Selenium kan helpen om het aantal ontstekingen in het lichaam te verlagen. Een overzicht van 16 gecontroleerde onderzoeken, waaronder meer dan 433.000 mensen met een hartaandoening, toonde aan dat het nemen van seleniumsupplementen de niveaus van de ontstekingsmarker C-reactief proteïne (CRP) verlaagde. Bovendien verhoogde het de niveaus van glutathionperoxidase, een krachtige antioxidant (12).
Dit geeft aan dat selenium het risico op hart- en vaatziekten kan verlagen door ontstekingen en oxidatieve stress in het lichaam te verminderen. Oxidatieve stress en ontsteking zijn in verband gebracht met atherosclerose, of de opbouw van plaque in slagaders. Atherosclerose kan leiden tot gevaarlijke gezondheidsproblemen zoals beroertes, hartaanvallen en hartaandoeningen (13).
Kortom, het opnemen van seleniumrijk voedsel in je dieet is een geweldige manier om oxidatieve stress en ontstekingen tot een minimum te beperken.
4. Selenium helpt mentale achteruitgang te voorkomen
De ziekte van Alzheimer is behoorlijk verwoestend die geheugenverlies veroorzaakt en een negatief effect heeft op denken en gedrag. Het is de op vijf na meest voorkomende doodsoorzaak in de Verenigde Staten.
Het aantal mensen met de ziekte van Alzheimer groeit. Het is dus absoluut noodzakelijk om manieren te vinden om deze degeneratieve ziekte te voorkomen. Aangenomen wordt dat oxidatieve stress betrokken is bij zowel het ontstaan als de progressie van neurologische ziekten zoals Parkinson, multiple sclerose en Alzheimer (14).
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat patiënten met de ziekte van Alzheimer een lager seleniumgehalte in het bloed hebben (15, 16). Bovendien zijn er onderzoeken die aantonen dat antioxidanten in zowel voedingsmiddelen als supplementen het geheugen van patiënten met de ziekte van Alzheimer kunnen verbeteren (17).
Een kleine studie wees uit dat met één seleniumrijke paranoot per dag de verbale en andere mentale functies verbeterde bij patiënten met milde cognitieve stoornissen (18). Bovendien is het mediterrane dieet, dat rijk is aan voedingsmiddelen met een hoog seleniumgehalte, zoals zeevruchten en noten, in verband gebracht met een lager risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer (19, 20).
5. Selenium is belangrijk voor de gezondheid van de schildklier
Selenium is belangrijk voor de goede werking van je schildklier. In feite bevat schildklierweefsel een grotere hoeveelheid selenium dan enig ander orgaan in het menselijk lichaam (21).
Dit krachtige mineraal helpt de schildklier te beschermen tegen oxidatieve schade en speelt een essentiële rol bij de aanmaak van schildklierhormonen. Een gezonde schildklier is belangrijk, omdat het je stofwisseling reguleert en groei en ontwikkeling regelt (22).
Seleniumtekort is in verband gebracht met schildklieraandoeningen zoals thyroïditis van Hashimoto, een vorm van hypothyreoïdie waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt. Een observationele studie met meer dan 6000 mensen vond dat lage serumspiegels van selenium geassocieerd waren met een verhoogd risico op auto-immune thyreoïditis en hypothyreoïdie (23).
Bovendien hebben sommige onderzoeken aangetoond dat seleniumsupplementen mensen met de ziekte van Hashimoto ten goede kunnen komen. Eén onderzoek concludeerde zelfs dat het dagelijks innemen van seleniumsupplementen gedurende drie maanden resulteerde in lagere schildklierantilichamen. Het leidde ook tot verbeteringen in stemming en algemeen welzijn bij mensen met de ziekte van Hashimoto (24).
Er is echter meer onderzoek nodig voordat seleniumsupplementen kunnen worden aanbevolen voor mensen met de ziekte van Hashimoto.
6. Selenium versterkt je immuunsysteem
Het immuunsysteem houdt je lichaam gezond door potentiële bedreigingen te identificeren en af te weren. Denk bij bedreigingen aan bacteriën, virussen en parasieten. Selenium speelt een belangrijke rol in de gezondheid van je immuunsysteem. Deze antioxidant helpt de oxidatieve stress in je lichaam te verminderen, wat ontstekingen vermindert en de immuniteit verbetert.
Studies hebben aangetoond dat verhoogde bloedspiegels van selenium geassocieerd zijn met een verbeterde immuunrespons. Aan de andere kant is aangetoond dat een tekort aan selenium de immuuncelfunctie schaadt en kan leiden tot een langzamere immuunrespons (25).
Studies hebben een tekort aan selenium ook in verband gebracht met een verhoogd risico op overlijden en ziekteprogressie bij mensen met hiv. Dit terwijl is aangetoond dat supplementen leiden tot minder ziekenhuisopnames en een verbetering van de symptomen bij deze patiënten (26). Bovendien kunnen seleniumsupplementen het immuunsysteem helpen versterken bij mensen met griep, tuberculose en hepatitis C (27).
7. Selenium kan astmasymptomen helpen verminderen
Astma is een chronische ziekte die de luchtwegen aantast. Het maakt dat de luchtwegen gaan ontsteken en beginnen te vernauwen. Dit veroorzaakt symptomen zoals piepende ademhaling, kortademigheid, beklemd gevoel op de borst en hoesten (28).
Astma is in verband gebracht met verhoogde niveaus van oxidatieve stress en ontsteking in het lichaam (29). Vanwege het vermogen van selenium om ontstekingen te verminderen, suggereren sommige onderzoeken dat dit mineraal astma-gerelateerde symptomen kan helpen verminderen.
Onderzoek suggereert dat mensen met astma een lager seleniumgehalte in het bloed hebben. Eén onderzoek toonde zelfs aan dat astmapatiënten met hogere niveaus van selenium in het bloed een betere longfunctie hadden dan die met lagere niveaus (30).
Seleniumsupplementen kunnen ook helpen bij het verminderen van astma-gerelateerde symptomen. Een onderzoek toonde bijvoorbeeld aan dat 200 mcg selenium per dag het gebruik van de corticosteroïden, die werden gebruikt om hun symptomen onder controle te houden, verminderde (31).
Onderzoek op dit gebied is echter tegenstrijdig en grotere studies zijn nodig om de rol van selenium bij de ontwikkeling en behandeling van astma volledig te begrijpen (32).
Voedingsbronnen van selenium
Gelukkig bevatten veel gezonde voedingsmiddelen selenium. Zo zijn de volgende voedingsmiddelen geweldige bronnen (33), (34):
Oesters: 85 gram bevat 238% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Paranoten: 5 gram bevat 174% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Heilbot: 160 gram bevat 171% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Geelvintonijn: 85 gram bevat 167% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Eieren: 100 gram bevat 56% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Sardines: 50 gram bevat 46% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Zonnebloempitten: 30 gram bevat 27% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Kipfilet: 85 gram bevat 12% van de aanbevolen dagelijkse inname.
Shiitake-paddenstoelen: 100 gram bevat 10% van de aanbevolen dagelijkse inname.
De hoeveelheid selenium in plantaardig voedsel varieert afhankelijk van het seleniumgehalte van de grond waarin het gekweekt is. De seleniumconcentraties in gewassen hangen dus grotendeels af van waar ze worden gekweekt.
Zo bleek uit een onderzoek dat de seleniumconcentratie in paranoten sterk uiteenliep per regio. Een enkele paranoot uit de ene regio bevatte tot 288% van de aanbevolen inname, terwijl noten uit een andere regio slechts 11% leverden (35). Daarom is het belangrijk om een gevarieerd dieet te volgen dat meer dan één goede bron van dit belangrijke mineraal bevat.
Gevaren van overmatige inname van selenium
Hoewel selenium noodzakelijk is voor een goede gezondheid kan een overschot gevaarlijk zijn. Het consumeren van hoge doses selenium kan zelfs giftig, en in sommige gevallen dodelijk, zijn. Hoewel seleniumtoxiciteit zeldzaam is, is het belangrijk om dicht bij de aanbevolen hoeveelheid van 55 mcg per dag te blijven en nooit de aanvaardbare bovengrens van 400 mcg per dag te overschrijden (36).
Een mooi voorbeeld zijn paranoten die een zeer hoge hoeveelheid selenium bevatten. Wanneer je te veel paranoten eet kan dit leiden tot seleniumtoxiciteit. Het is echter waarschijnlijker dat toxiciteit optreedt door het nemen van supplementen in plaats van het eten van selenium bevattend voedsel.
Tekenen van seleniumtoxiciteit zijn onder meer:
haaruitval
duizeligheid
misselijkheid
braken
blozen in het gezicht
trillingen
spierpijn
In ernstige gevallen kan acute seleniumtoxiciteit leiden tot ernstige darm- en neurologische symptomen, een hartaanval, nierfalen en overlijden (37).
Waar het op neer komt
Selenium is een krachtig mineraal dat essentieel is voor het goed functioneren van je lichaam. Het speelt een cruciale rol in het metabolisme en de schildklierfunctie en helpt je lichaam te beschermen tegen schade veroorzaakt door oxidatieve stress.
Bovendien kan selenium helpen je immuunsysteem te versterken, leeftijd gerelateerde mentale achteruitgang te vertragen en zelfs het risico op hartaandoeningen verminderen.
Deze micronutriënt is te vinden in een breed scala aan voedingsmiddelen, van oesters tot paddenstoelen tot paranoten. Het toevoegen van meer seleniumrijk voedsel aan je dieet is een uitstekende manier om een goede gezondheid te behouden.
Voeding als medicijn
In onze holistische gezondheidsschool zien we dat wanneer voeding als medicijn ingezet wordt, kwaaltjes en klachten veelal als sneeuw voor de zon verdwijnen. Ook je mentale gezondheid krijgt een ontzettende boost wanneer je jouw eetpatronen aanpast naar natuurlijke voeding.
Het kan best eenzaam voelen om een leefstijlverandering door te voeren. Vaak biedt je omgeving weerstand, wat weer voor grote afleiding van jouw doelen kan zorgen. Ervaar je weerstand in jouw familie en vriendenkring over jouw dieetaanpassingen? Overweeg dan een lidmaatschap van onze academie voor leefstijl en gezondheid. Met een groep gelijkgestemden, eerlijke voedingsinformatie, heerlijke recepten en een scala aan trainingen en cursussen die je ondersteunen op weg naar ultieme gezondheid, gaat het afvallen én het maken van die leefstijlverandering als vanzelf.
Vind je dit artikel waardevol? Deel het dan met onderstaande knop via Social Media zodat ook jou familie en vrienden toegang krijgen tot deze waardevolle informatie.