Inmiddels worden er over de hele wereld COVID-19 vaccinaties gezet, maar de tol van haaien is misschien wel onherstelbaar. Natuurbeschermers schatten dat een half miljoen van de roofdieren gedood kunnen worden om de wereld helemaal te voorzien van een coronavirus vaccin. Deze cijfers betekenen een regelrecht natuurramp.
Haaienleverolie is voornamelijk gemaakt van “squaleen”, dat helpt bij het reguleren van het drijfvermogen van haaien in diep water. Deze stof wordt ook aangetroffen in planten, mensen en andere dieren. Er wordt gezegd dat deze stof voor een sterkere immuunrespons in vaccins zorgt, waardoor ze effectiever worden, meldt Science Times.
Squaleen wordt sinds 1997 in griepvaccins gebruikt, meldt Boston 25 News, en heeft volgens de CDC een “uitstekende staat van dienst op het gebied van veiligheid”. Het zou ook kunnen helpen om de hoeveelheid vaccin die per persoon nodig is te verminderen.
De strijd van organisaties voor bescherming van de haaien
Shark Allies, een belangenorganisatie die strijdt tegen overbevissing van haaien, beweert dat vijf kandidaten voor het COVID-19-vaccin haai-squaleen gebruiken. De in Californië gevestigde non-profitorganisatie verzoekt de Amerikaanse Food and Drug Administration, Europa, China en alle vaccinontwikkelaars om de verbinding weg te laten of een alternatief te vinden waarvoor geen haaien nodig zijn.
Een Britse farmaceut die momenteel haai-squaleen in griepvaccins gebruikt, is van plan om tegen mei 2021 een miljard doses van de stof te produceren voor mogelijk gebruik in coronavirusvaccins (bron). Ongeveer 3.000 haaien moeten sterven om één ton squaleen te extraheren (bron).
“Het heet oogsten, maar eigenlijk kweek je het niet, je haalt het uit het wild”, vertelde Stefanie Brendl, directeur van Shark Allies, aan Boston 25 News. “Het is een beperkte bron om te gebruiken.”
Shark Allies maakt zich zorgen dat de ontwikkeling en productie van miljarden vaccins “enorme ecologische problemen” met zich mee zal brengen.
Haaien gebruiken voor het maken van vaccins is krankzinnig en zorgt tot uitroeiing
“Het is iets dat we zo snel mogelijk voor moeten zijn, want we staan nu op een punt waarbij straks voor jaren achter elkaar vaccins gemaakt zullen worden, voor een hele wereldbevolking! Vertrouwen op haaienolie voor een wereldwijd vaccin – het is echt krankzinnig. Een wild dier is geen betrouwbare bron en kan de voortdurende commerciële druk niet verdragen. Daarbij bevindt overbevissing van haaien wereldwijd zich al op een kritiek niveau.”
De natuurbeschermers vrezen dat een wereldwijd vaccin met haaien-squaleen de meeste haaiensoorten in gevaar zal brengen en mogelijk meer bedreigde soorten zou kunnen uitroeien (bron).
Haaienpopulaties zijn kwetsbaar omdat ze zich in kleine aantallen voortplanten en traag volgroeien. Volgens VICE behoren hamerhaaien en walvishaaien tot degenen die het vaakst het doelwit zijn van hun levers. Volgens Oceana zijn diepzeehaaien bijzonder kwetsbaar omdat hun levers meer squaleen bevatten dan andere soorten, omdat het hen helpt zich aan hun omgeving aan te passen.
Waarom ‘squaleen’ gebruiken terwijl er al een alternatief is?
“We proberen de mensheid niets af te pakken door te vragen geen vaccin te maken,” vertelt Brendl aan Boston 25 News. “Wat we zeggen is dat het alternatief er al is.”
In een populaire online campagne vertelt Shark Allies dat alternatieven voor squaleen al bestaan. Plantaardige oliën kunnen worden geoogst uit bijvoorbeeld gist, tarwekiemen, suikerriet en olijfolie (bron).
Het probleem met deze alternatieven is dat ze ongeveer 30% duurder en moeilijker te extraheren zijn dan squaleen op basis van haaien. Moet dit dan een reden zijn om hele haaien soorten uit te roeien? Moet hiervoor het geld weer regeren?
Een team van onderzoekers in Polen die in 2013 aan een plantaardig squaleenalternatief werkten, benadrukten in hun rapport dat “in het belang van de bescherming van de biodiversiteit, grondstoffen van dierlijke oorsprong moeten worden vervangen door alternatieve bronnen die ons milieu respecteren.” (bron).
Shark Allies merkte ook op dat er coronavirusvaccins in ontwikkeling zijn die helemaal geen squaleen nodig hebben en moedigden de ontwikkeling van die alternatieven hard aan. Tot nu toe heeft geen enkel farmaceutisch bedrijf of vaccinmaker een reactie gegeven over het gebruik hiervan.
Niet alleen voor het dierenrijk, ook voor de mens kunnen over een aantal jaar bijwerkingen op grote schaal manifesteren. De echte testfase begint namelijk pas wanneer miljoenen mensen het vaccin hebben gekregen en we een periode van enkele jaren verder zijn. Ik hou mijn hart er voor vast! Zeker als je weet dat vaccinmakers geen enkele aansprakelijkheid hebben bij dodelijke bijwerkingen.